Σταδιακά αποκαλύπτεται, έστω και με τέσσερα περίπου χρόνια καθυστέρηση, όλο το παρασκήνιο, για το πώς η χώρα μας οδηγήθηκε στα δεσμά των Μνημονίων, στην υποτέλεια και την οικονομική και κοινωνική καταστροφή, εξαιτίας κυρίως της ενδοτικής στάσης των Ελληνικών κυβερνήσεων, έναντι των ξένων δανειστών.
Σας έχουμε αποκαλύψει, μεταξύ άλλων, απόρρητο έγγραφο του ΔΝΤ τον Μάιο του 2010, σύμφωνα με το οποίο, ήταν η ίδια η κυβέρνηση Παπανδρέου, που απέρριψε την πρόταση του Ταμείου, για άμεση αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους.
Το όπλο που είχε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την Άνοιξη του 2010 ο Γ. Παπανδρέου, αυτό της στάσης πληρωμών και της μονομερούς αναδιάρθρωσης του χρέους δεν το χρησιμοποίησε ποτέ. Και όμως, την ίδια περίοδο, το δικηγορικό γραφείο, που η κυβέρνηση Παπανδρέου το 2011 προσέλαβε ως νομικό σύμβουλο για το ζήτημα του χρέους, είχε επισημάνει, ότι αυτό ήταν, ίσως το πιο ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί της χώρας μας!
Εξηγούμεθα. Το Φθινόπωρο του 2011, προσελήφθη ως νομικός σύμβουλος του Ελληνικού κράτους για το PSI, το κούρεμα των ομολόγων δηλαδή, το δικηγορικό γραφείο CLEARY GOTTLIEB STEEN and HAMMILTON,με υψηλή αμοιβή μάλιστα, που έφτασε συνολικά τα 16,5 εκατ. ευρώ. Το ίδιο δικηγορικό γραφείο, το Νοέμβριο του 2012, επί κυβέρνησης Σαμαρά, ανέλαβε νομικός σύμβουλος και για το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, με αμοιβή 700.000 ευρώ το μήνα!
Το μεγάλο όνομα του γραφείου αυτού, ο νομικός Lee Buchheit, αναγνωρισμένος διεθνώς ως αυθεντία στις αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών, τον Μάιο του 2010 σε μελέτη του, είχε επισημάνει, ότι η Ελλάδα βρισκόταν σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση να διαπραγματευθεί τον τρόπο αναδιάρθρωσης του χρέους της. Ο ίδιος άνθρωπος δε, την άνοιξη του 2011, όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου εξέφραζε μετά βδελυγμίας την αντίθεσή της σε μία αναδιάρθρωση του χρέους, επανήλθε με νέα μελέτη του, υποστηρίζοντας ακριβώς το αντίθετο. Και λίγους μήνες μετά, προσελήφθη ως νομικός σύμβουλος!
Το έγγραφο είναι πραγματικά κόλαφος για την τότε κυβέρνηση και το Γ. Παπανδρέου προσωπικά. Η μελέτη εκδόθηκε 7 Μαΐου του 2010, και το συμπέρασμά της είναι, ότι η Ελλάδα είχε τότε εξαιρετικά και σπάνια νομικά και άλλα πλεονεκτήματα, προκειμένου να διαπραγματευθεί επιτυχώς και από καλύτερη θέση με την τρόικα, και να επιβάλλει κούρεμα των ομολόγων της.
Ποια ήταν αυτά τα πλεονεκτήματα; Καταρχήν, το σύνολο του ελληνικού χρέους ήταν 319 δις ευρώ τον Απρίλιο του 2010. Από αυτά, τα 294 δις ευρώ ήταν στη μορφή ομολόγων, ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν επενδύσει περισσότερο από 240 δις ευρώ στο ελληνικό δημόσιο χρέος. Επίσης, σχεδόν το σύνολο του ελληνικού χρέους είναι εκφρασμένο σε ευρώ, σε ποσοστό 98%. Σύμφωνα με την μελέτη του Buchheit, όλα αυτά ήταν σημαντικά πλεονεκτήματα για τη χώρα μας, προκειμένου να απαιτήσει αναδιάρθρωση του χρέους της από τους δανειστές. Γιατί θα ήταν η πρώτη φορά στην οικονομική ιστορία που χώρα η οποία απειλούσε με πτώχευση, είχε κοινό νόμισμα με μερικές από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, την ώρα μάλιστα που οι τράπεζές τους, κατείχαν σχεδόν το 70% των Ελληνικών ομολόγων. Μία στάση πληρωμών λοιπόν, θα προκαλούσε διεθνή τραπεζική κρίση, τεραστίων διαστάσεων.
Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα της χώρας μας μακράν, ήταν, πως συντριπτικά μεγάλο ποσοστό του χρέους ήταν σε Ελληνικό δίκαιο. Στην μελέτη τονιζόταν, ότι όταν το κράτος υπογράφει δανειακές συμβάσεις που διέπονται από το δικό του δίκαιο, αποκτά ένα πανίσχυρο πλεονέκτημα έναντι των δανειστών του καθώς μπορεί, σε οποιαδήποτε κρίσιμη χρονική στιγμή, να
τις τροποποιήσει μονομερώς, έτσι ώστε να επιτύχει μία de facto διαπραγμάτευση του χρέους, χωρίς, στην ουσία, οι δανειστές να μπορούν να αμυνθούν νομικά.Το πρωτοφανές χαρακτηριστικό όσο αφορά το ελληνικό χρέος, ήταν ότι περισσότερο από το 90% αυτού ήταν σε ελληνικό δίκαιο. Και σημείωνε χαρακτηριστικά η μελέτη, ότι σε καμία άλλη περίπτωση στη μοντέρνα οικονομική ιστορία δεν υπήρξε χώρα που να μπορούσε να επηρεάσει αποφασιστικά μία ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους της με το να τροποποιήσει μονομερώς τους όρους των ομολόγων της!
Στην ουσία, το γεγονός ότι το 90% του χρέους διεπόταν από το ελληνικό δίκαιο έδινε το νομικό δικαίωμα στην Ελλάδα να βάλει, μονομερώς, ‘τέλος’ στην κρίση με μία απλή αλλαγή νόμου. Αυτό ήταν το όπλο που είχε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο Γ. Παπανδρέου. Και δεν ήταν μπλόφα. Μόνο που ποτέ δεν το χρησιμοποίησε. Προτίμησε να παραδώσει ασυζητητί στην τρόικα τη χώρα,πηγαίνοντας στο Καστελλόριζο για να ανακοινώσει στον ελληνικό λαό την υπαγωγή στο πρόγραμμα της τρόικας!
Και άλλη μελέτη!
Ο γνωστός νομικός επανήλθε στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του Ελληνικού χρέους, τον Απρίλιο του 2011. Ήταν τότε που είχαν φουντώσει οι φήμες, ότι επίκειται κούρεμα των ομολόγων, κάτι που διέψευδε σε κάθε ευκαιρία η κυβέρνηση Παπανδρέου.Στη νέα του μελέτη, ο Lee Buchheit, διαπίστωνε, ότι το επίσημο σενάριο, που θέλει την Ελλάδα να ακολουθεί το πρόγραμμα λιτότητας για τρία χρόνια και στη συνέχεια να επιστρέφει επιτυχώς στις διεθνείς αγορές ομολόγων, δύσκολα θα επιβεβαιωθεί. Επαναλαμβάνοντας, πως η Ελλάδα έχει ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια της, ότι το 90% περίπου των ελληνικών ομολόγων καθορίζεται από τον ελληνικό νόμο, και άρα η κυβέρνηση της χώρας είχε τη δυνατότητα να “αναθεωρήσει” τα ομόλογα μονομερώς και να μειώσει το ποσό που θα αποπληρώσει, τη διάρκεια του τίτλου και το επιτόκιο, πρότεινε την άμεση αναδιάρθρωση του χρέους. Η συνέχεια, δυστυχώς, είναι γνωστή.
Ποιος είναι όμως ο Lee Buchheit; Ο δικηγόρος της αμερικανικής φίρμας Cleary Gottlieb έχει δώσει το δυναμικό παρών σε κάθε κρίση χρέους, των τελευταίων 30 χρόνων. Έχει εκπροσωπήσει επιτυχώς δεκάδες κράτη σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές τους. Έχει τη φήμη ενός επιθετικού διαπραγματευτή, τον οποίο τρέμουν οι δανειστές και οι τραπεζίτες. Στις αγορές είναι γνωστός, ως «νονός των κρατικών ομολόγων» και «καλή νεράιδα» των υπερχρεωμένων κρατών, αφού έχει φέρει σε πέρας τις πιο δύσκολες υποθέσεις όπως η αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής και τις πιο επιτυχημένες, όπως εκείνη της Ουρουγουάης. Στην Ισλανδία, κέρδισε τον τίτλο του άνδρα της χρονιάς το 2008 , καθώς διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία που «πάγωσε» τις πληρωμές της χώρας προς τους ξένους δανειστές, κυρίως σε Βρετανία και Ολλανδία.