Η καταγωγή της γλυκοπατάτας (Ipomoea batatas) είναι από τη Νότια Αμερική. Στην Ευρώπη φαίνεται ότι έφτασε μετά από την εξερεύνηση της Αμερικής από τον Κολόμβο.
Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι και φέρουν μεγάλα φύλλα, μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς με χρώμα βαθύ πράσινο. Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας. Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.
Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο εξωτερικά και κίτρινο, λευκό, πορτοκαλί και ορισμένες φορές κόκκινο εσωτερικά. Το σχήμα της είναι ατρακτοειδές έως μακρύ ή κονδυλώδες. Οι ποικιλίες που έχουν πορτοκαλί σάρκα είναι πλούσιες σε καροτένιο, αλλά όλες οι ποικιλίες είναι πλούσιες σε άμυλο.
Γλυκοπατάτα 300×250 Γλυκοπατάτα Διατροφική αξία και Οφέλη.Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται με βλαστούς ή μοσχεύματα καθώς ενώ βγάζει άνθη δεν σχηματίζει καρπούς και σπόρια, προτιμά δε τα ελαφριά αμμοπηλώδη εδάφη. Για να υπάρχουν καλές αποδόσεις χρειάζεται θερμός καιρός για περίπου πέντε μήνες.
Η συγκομιδή γίνεται τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, πάντοτε δε πριν αρχίσουν οι παγωνιές. Το ξερίζωμα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, ώστε να μη πληγώνονται οι κόνδυλοι και η εργασία να γίνεται με καιρό ξηρό. Αφού παραμείνουν και στεγνώσουν λίγες ώρες επί τόπου, κατόπιν αποθηκεύονται σε μέρος ξηρό και σχετικώς ζεστό, άλλα με καλό αερισμό.
Ο καλλίτερος τρόπος διατηρήσεως είναι η στρωμάτωση των κονδύλων σε πριονίδια ξύλων ή μέσα σε άμμο. Πάντως, επειδή η διατήρησης τους είναι δύσκολη, καλό είναι να ξοδεύονται, όσο το δυνατό πιο σύντομα.
Αποθηκεύεται σε σκοτεινό, δροσερό και στεγνό μέρος. Δεν πρέπει να εκτίθεται στο φως, να τοποθετείται στο ψυγείο και να αποθηκεύεται μαζί με τα κρεμμύδια.
Δεν πρέπει να βγάζετε την φλούδα της. Το ξεφλούδισμα μειώνει την θρεπτική της αξία. Οι γλυκοπατάτες καθαρίζονται με βούρτσα, πλένονται καλά και ψήνονται με την φλούδα.
Μαγειρεύεται βραστή, ως πουρές, ψητή και στη χόβολη. Τρώγονται και σε γαρνιτούρες, ως ορεκτικό, ως επιδόρπιο με προσθήκη ζάχαρης άχνης, σε γέμισμα διαφόρων πιτών κ.λ.π. Χρησιμοποιούνται επίσης και για την παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών.
Διατροφική αξία
Η γλυκοπατάτα περιέχει μια μεγάλη ποσότητα καροτένιων συμπεριλαμβάνοντας τη βήτα-καροτίνη και τη λουτεΐνη. Τα καροτένια μετατρέπονται στο συκώτι σε βιταμίνη Α. Επίσης, η γλυκοπατάτα είναι καλή πηγή βιταμίνης C, βιταμίνης Β6 και άλλων σημαντικών μικροθρεπτικών συστατικών όπως ο χαλκός, το μαγγάνιο και η βιοτίνη. Η γλυκοπατάτα περιέχει μια ποσότητα πρωτεΐνης, αλλά μεγαλύτερη ποσότητα υδατανθράκων και φυτικών ινών, και έχει σημαντικά μικρή ποσότητα σακχάρων.
Τα οφέλη της γλυκοπατάτας για την υγεία
Η καροτίνη είναι η πορτοκαλί χρωστική ουσία που βρίσκεται στη γλυκοπατάτα. Η μετατροπή της καροτίνης σε βιταμίνη Α την κάνει εξαιρετική τροφή για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και τη διατήρηση της υγιούς επιδερμίδας.
Η κατανάλωση μιας υγιούς, καλά ισορροπημένης διατροφής είναι σημαντική για τη διατήρηση της γενικής υγείας. Επίσης, είναι σημαντική για τη διασφάλιση της υγιούς όρασης. Η έρευνα έχει δείξει ότι ο κίνδυνος εκφύλισης της ωχράς κηλίδας μπορεί να μειωθεί σημαντικά καταναλώνοντας τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά που είναι σημαντικά για την υγεία της οράσεως, ιδιαίτερα λουτεΐνη, βιταμίνη Α και C που βρίσκονται όλες στη γλυκοπατάτα.
Η γλυκοπατάτα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά. Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό προλαμβάνωντας την οξείδωση των κυττάρων.
Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική, Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική. Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και την Πελοπόννησο.
Συγκριτικά με την κοινή πατάτα η γλυκοπατάτα είναι πιο γλυκιά και πιο χορταστική, πλουσιότερη σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και κάλιο, αλλά παρά τη γλυκιά της γεύση, έχει λιγότερους υδατάνθρακες και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, επομένως είναι πιο κατάλληλη για τους διαβητικούς.
Παρέχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη προστασία, καλό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και πρόληψη κατά του καρκίνου.
Γλυκοπατάτες – πάγκρεας
Γλυκοπατάτα 300×153 Γλυκοπατάτα Διατροφική αξία και Οφέλη.Το μακρόστενο σχήμα της γλυκοπατάτας, μοιάζει αρκετά με αυτό του παγκρέατος και, επίσης, αυτό το φυτό προωθεί την υγιή λειτουργία του συγκεκριμένου οργάνου. Οι γλυκοπατάτες έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βήτα-καροτένιο, το οποίο είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που προστατεύει όλους τους ιστούς του σώματος, συμπεριλαμβανομένου και του παγκρέατος, από ζημία που σχετίζεται με τον καρκίνο ή τη γήρανση. Η γλυκοπατάτα ισορροπεί τον γλυκαιμικό δείκτη των διαβητικών.
Γλυκοπατάτες φούρνου
-Πλένετε καλά τις πατάτες, τις κόβετε σε μικρά κομμάτια, χωρίς να βγάλετε την φλούδα τους.
-Τις ραντίζετε με ελαιόλαδο, καστανή ζάχαρη, πιπέρι μαύρο και αλάτι. Τις ανακατεύετε, τις τοποθετείτε σε ταψί και τις ψήνετε σε μέτριο προθερμασμένο φούρνο για 20 λεπτά.
-Τις ξανά ανακατεύετε και ψήνετε για άλλα 20 λεπτά.
Η γεύση τους μοιάζει με αυτή του ψημένου κάστανου.
Πηγή proionta-tis-fisis